2x2=5

[Hüseyin AKTAŞ]

2x2=5 !
İki kere iki 5 eder mi?
Eminim şimdi aranızda bu önermenin yanlışlığını kanıtlayacak çok insan vardır! Kanıtlarsınız da! Çünkü bunu kanıtlayacak olanlar, liseyi bitirirken mutlaka çarpım cetvelini de ezberlemişlerdir(!) Şimdi onlara 1+1=1 desem kabul etmezler, 1-1=2 desem, yine kabul etmezler! Ne desem kabul etmezler.Oyun oynanmaz onlarla!...
Eski dünya satranç şampiyonlarından Mihail TAL; “iki kere iki bazen 5 eder” diyor ve ekliyor: “siz bunun böyle olmadığını kanıtlarsınız ama, önemli olan oyun anında bunu görebilmek”…
Gerçekten, satranç oyununda bazen yanlış bir hamle ile de oyunu kazanabiliyorsunuz. Hamlenizin yanlışlığı oyundan sonraki analizlerde ortaya çıkıyor ve hatta hamleniz size oyunu kaybettirecek bir hamle iken, rakibinizin sizin yanlışınızı görememesi üzerinden, siz oyunu kazanıyorsunuz. Çünkü her oyun bir yanlış üzerinden kazanılır ya da kaybedilir.Turnuva pratiğinde oyun belli bir zaman diliminde oynanmakta, size ait zaman tükenmişse zaten yeniksiniz.İşte o kısıtlı zaman içerisinde rakibinizin yanlışını yakalayamazsanız, 2 kere 2 de 5 edebiliyor!

Evet bilimde mutlak doğru yoktur. Zaman, mekan, insan unsurlarının bir arada olduğu belli bir anda doğrudan söz edilebilir. “ şu anda sizler bu satırları okuyorsunuz” , bu doğru. Şöyle diyelim “ dün siz bu satırları okumuştunuz” bu yanlış. Neden ? … zaman değişti. Siz bu satırları Çin’de okuyorsunuz. Bu da yanlış. Mekan değişti. ( Ama e-mail i unuttuk, belki de bu satırlar benden çıktıktan sonra İsmail’in e-mailinde çay içerken Çin’e de yollanmış olabilir.!)

Tüm bunları tartışırken beyninizde mutlu sarsıntılar oluşur. Sarsıntıların oluştuğu çatlaklardan bir enerji açığa çıkar. Bu enerjinin görevi sizi hayata hazırlamaktır. Tüm oyunların ama en çok da satrancın amacı budur; sizi hayata hazırlamak!

Oyun çocuğun bedensel ve zihinsel gelişiminde biricik yöntemdir. Sadece insanda mı? Tüm canlıların yavruları oyun ile gelişir. İnsanlığın çocukluk dönemleri bile, hele de bölgemize bakalım en çok yapılan amfi tiyatrolar değil midir?

Oyun sayesinde kural, oyun sayesinde disiplin, çalışma, planlama, kurgulama, hedef belirleme, mücadele, atak, direnme, kazanma öğrenilir. Bunlar başarılı, mutlu verimli bir hayatın olmazsa olmazları değil midir. Bu özellikleri kazanan bir çocuk neleri başaramaz?
Peki neden satranç bunları en çok öğreten oyundur? Bir çok oyunda bedenimizin ve beynimizin bir bölümünü kullanırken satrançta tamamını kullanırız. Yani beş duyu oyunun içerisindedir. Hatta altıncı his dediğimiz sezgi de oyunun içerisindedir ve çok önemlidir.
2x2=5 ile konuya girdim sizi bir yanlışa, bir doğruya yönelttim. İşte bu ; bir yanlışı bir doğruyu göstermektir oyun. Satranç oyunu ise bir çok yanlışı, bir çok doğruyu gösterir insana.

Hüseyin AKTAŞ

(Antalya Forum Dergisinde Yayınlanmıştır. Gezinirken buraya kaçtı )